lira korbowa

Lira korbowa to rodzaj mechanicznej fideli, w której poruszane za pomocą korby koło pełni rolę "wiecznego smyczka". Struny melodyczne są skracane za pomocą tangentów a melodii towarzyszy dźwięk strun burdonowych.

lira korbowa

Podczas gry w pozycji siedzącej lira korbowa trzymana jest na kolanach, prawa dłoń kręci korbą, lewa naciska od dołu klawisze melodyczne. Korba jest połączona z kołem, które obracając się pociera struny tak jak w innych instrumentach smyczek. Co najmniej jedna struna pełni funkcje melodyczne. Skracana jest za pośrednictwem klawiszy z drewnianymi kołeczkami. Pozostałe struny wydają dźwięk o stałej wysokości – burdon. Lira korbowa była instrumentem popularnym w muzyce średniowiecza i renesansu, aż do początków XX w., kiedy stała się rzadkością.

Na wczesnych wizerunkach lira korbowa wówczas nazywana organistrum ma pokaźne rozmiary, grało na niej dwóch muzyków, jeden kręcił korbą, drugi obsługiwał tangenty. W Polsce nazywano ten instrument tradycyjnie lirą, lirą kręconą, dziadowską, żebraczą, wiejską. Była instrumentem wędrownych grajków, żebraków i ślepców. Od XVII w. lira korbowa pojawia się jako instrument ludowy. Lirnicy – grający na lirze, osiadli i wędrowni odbywali pielgrzymki do świętych miejsc kultu chrześcijańskiego, przybywali na odpusty, targi i jarmarki, śpiewali i grali pod kościołami, na cmentarzach i w karczmach, odwiedzali chłopskie chaty, szlacheckie dwory, miasteczka, a nawet duże miasta.

Repertuar wykonywany przez samego lirnika lub przez towarzyszącego mu chłopca - adepta dziadowskiego fachu - dostosowany był do okoliczności: pieśni religijne, historyczne dumy, od których zaczynali śpiew, ballady, niekiedy pieśni o treści społecznej, jak i piosenki taneczne.

lira korbowa-legend
instrumenty

Instrumenty

Instrumenty pochodzą ze zbiorów Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie. Wybraliśmy je wspólnie z pracownikami muzeum, kierując się jednym podstawowym kluczem - mają być bardzo ludowe, bardzo nietypowe, bardzo niewspółczesne, zarówno polskie jak i bardzo egzotyczne (azjatyckie). Przez kilka dni nagrywaliśmy zakres brzmieniowy kilkunastu instrumentów. Banki brzmienia wykorzystaliśmy na dwa sposoby - tworząc nowe instrumentarium w oparciu o sterowniki czułe na ruch oraz wykorzystując je na stronie internetowej. Wszystkie instrumenty ponadto opisaliśmy i sfotografowaliśmy, tworząc kompendium wiedzy na temat wybranych instrumentów muzycznych.

Aplikacja dostępna na urządzenia z systemem Android w Google Play

Możesz też uruchomić aplikację na komputerze PC klikając na poniższe ikonki.
Ikonka druga, to plik spakowany w formacie zip, który przed uruchomieniem trzeba rozpakować.